Son yıllarda gündemden düşmeyen ve tüm dünya ülkelerinde yasaklanmaya devam eden elektronik sigaralarla ilgili konuşan Uzm. Dr. Mehmet Levent Safali, özellikle elektronik sigaraların gençler arasında popülerlik kazanmasıyla birlikte artan kullanım oranları hakkında uyarılarda bulundu. Safali, “Gençlerde sigara içme oranının 10 katı elektronik sigara içme oranı var. Ayrıca bu sigaralardaki aromalardan dolayı hesapta olmayan sağlık riskleri söz konusu” dedi.
Elektronik sigaralar her ne kadar normal sigaralardan daha az zararlı olarak lanse edilse de birçok sağlık riski barındırdığı için kullanımı tüm dünyada yasaklanmaya devam ediyor. Farklı renk ve boyutta hatta aromatik maddelerle çeşitlendirilerek cazip hale getirilmeye çalışıldığı için popülerlik kazansa da uzmanlar bu ürünlerin zararsız olmadığını ve gençler için tehlikeli olduğunu vurguluyor. Elektronik sigaraların sağlık üzerindeki etkilerini değerlendiren Çakmak Erdem Hastanesinden Göğüs Hastalıkları ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Levent Safali ise özellikle gençler arasında artan kullanım oranlarının endişe verici olduğunun altını çizerek uyarılarda bulundu.
“Hesapta olmayan ekstra riskleri var”
Elektronik sigaralarla ilgili hala daha yeterli araştırmaların olmadığına o yüzden masum gibi gözükse de özellikle aromatik olanlarında bilinmeyen risklerin ortaya çıkabileceğini söyleyen Uzm. Dr. Mehmet Levent Safali, “Bu konu özellikle son 10 yıldır gündemde olan bir konu. İlk başta konuyla ilgili yeterli çalışma yok diye yanıtlıyorduk ama artık veriler de birikti. Bu tür sigaralarda normal sigaralarda bulunan nikotin ve hidrokarbonların yanı sıra daha hoşa gitsin diye aromatize maddeler de bulunuyor ve bu maddelerde de ek zararlar söz konusu. Çünkü bu aromatik maddeler standart olarak sigarada olmayan ve üzerinde çok fazla araştırma yapılmamış maddeler. Bunların zararları zaman içerisinde açığa çıkıyor. Dolayısıyla hidrokarbon içeriği yani kanser yapıcı içeriği normal sigaradan biraz daha az olsa da elektronik sigaraların hiç de hesapta olmayan ekstra riskleri var. Bu özellikle hoşa giden kokular, lezzet artırıcılar gençler arasında yayılmasını daha da kolaylaştırıyor” dedi.
“Aromatik olan her şey aslında özellikle sentetik ise tehlikelidir”
Aromatik maddelerin kimyasal içeriğinden dolayı oluşturabileceği sağlık problemleri hakkında da bilgilendirmelerde bulunan Uzm. Dr. Safali, “Aromatik maddeler biraz problemli. Diyelim ki çilek kokusu ve tadı veren bir madde içeriği var. Bu maddenin çilekle bir ilişkisi yok bu bir kimyasal. Çilek tadına benzer bir algı oluşturan bir reseptörleri uyarıyor. Dolayısıyla bir kimyasal madde ve bununla ilgili tatmin edici bilimsel bir şey söylemek için uzun araştırmalar yapmak gerekir. Ama herhangi bir kimyasalın özellikle ısıl bir işlemden geçtikten sonra vücutta yapacağı tahribatları biz şuanda tahmin edebiliriz. Bu da bronşit kardiyak problemler, ritim problemleri gibi sorunların yanı sıra kanserojen riskler de içerebilir. Aromatik olan her şey aslında özellikle sentetik ise tehlikelidir” şeklinde konuştu.
“Sigara nasıl zararlı ise bunlar da zararlı”
Aromatik olması dışındaki zararların normal bir sigaradan çok da farklı olmadığına değinen Safali, “Zararları sigara ile kıyaslandığında nikotin ve nikotine bağlı zararlar sabit kalmak üzere hidrokarbon içeriği daha az olduğu için sigara kadar kanser yapmıyor olabilir. Çünkü sigarada o kadar çok hidrokarbon var ki onların getirdiği etkiler çok daha fazla. Ancak hala daha resmi bir ürün olmadığı için bu tür elektronik sigaralarla ilgili yeterli çalışma yok. Bu ürünü sigarayı azaltmaya çalıştıkları çalışmalarda kullanmışlar. Aromatik olanlardan hiç bahsetmiyorum onlar kesinlikle çok çok zararlı, diğerleri normal sigarayı bırakma araçlarına göre yüzde 50 daha etkili bulunmuş. Ancak tabii ki bunların kullanılması ya da tüketilmesi için bir sebep değil çünkü sigara nasıl zararlı ise bunlar da zararlı. Bu yüzden bu tür ürünlerin Sağlık Bakanlığının kontrolünde, içeriğinin net olarak bilgilendirilerek yazıldığı bir şekilde kontrol altına alınması gerekiyor” dedi.
Gençler tehlikede, normal sigara içme oranının 10 katı
Cazip hale getirilmeye çalışılan bu ürünlerin özellikle gençler arasındaki kullanım oranlarında artışa neden olduğunu ve rakamların ise endişe verici boyutlara ulaştığının da altını çizen Safali, sözlerine şöyle devam etti:
“En büyük risk ise ürünlerin aromatik içerikleri ile lise çağındaki gençlerde bir cazibe uyandırması. Gençlerde sigara içme oranının 10 katı elektronik sigara içme oranı var. Uluslararası çalışmalar var; 18 yaş altı grupta 10 yıl önce yüzde 1 iken şimdi yüzde 10 düzeyindeki bu kaygı edici bir oran. Cazip geldiği gençlere çok açık. Aromatik olması bir kandırmaca ve bunun önüne geçmek gerek.”
İçmeyenler için de masum değil, pasif içiciler de tehlikede
Son olarak kapalı ortamlarda da içilmeye devam edilen ve çıkarttığı dumanın zarar vermediği düşüncesinin de yanlış olduğunu söyleyen Safali, “Yanınıza birisi elektronik sigara içiyorsa onun hem dışarıya verdiği duman hem de üründen yayılan kokular nedeniyle içmeyen kişiler de risk altındalar. Bu risk de hem hidrokarbonların oluşturduğu kanserojen risk hem nikotinin etkileri hem de koku verici aromatik etkileri olan maddelerin şu an bilemediğimiz ekstra riskleridir” diyerek sözlerini sonlandırdı.
