Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Sadettin Vasfi Baysal Çocuk Kök Hücre Nakil Biriminde, tedavi gören çocuklar için ‘İyileştirici Çevre Düzenleme’ uygulaması hayat buldu.
OMÜ Sadettin Vasfi Baysal Çocuk Kök Hücre Nakil Birimi hemşirelerinin fikir alışverişleri sonucunda, Prof. Dr. Jean Watson’un ‘İnsan Bakım Modeli’nde yer alan çevre düzenlemesinden esinlenilerek bir resim çalışması yapıldı. ‘İnsan Bakım Modeli’ni geliştiren Prof. Dr. Jean Watson da OMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Sadettin Vasfi Baysal Çocuk Kök Hücre Nakil Biriminde hayata geçirilen bu uygulamayı, Watson’s Caring Science Institute (WCSI) ağlarında ‘Türkiye’deki hemşirelerden şifa dolu bir ortam’ örneği olarak paylaştı.
“Çocukların iyileşme sürecine katkıda bulunmak istedik”
Projeyle bilgiler aktaran OMÜ Tıp Fakültesi Çocuk KİT Sorumlu Hekimi Prof. Dr. Canan Albayrak, “Sadettin Vasfi Baysal Çocuk Kök Hücre Nakil Ünitemiz 15 yıl önce açıldı. 300’e yakın çocuk hastamıza kök hücre nakli uyguladık. Çeşitli hastalık gruplarına hizmet ediyoruz. Ünitemizin içerisinde bir değişikliğe gitmek, ortamı renklendirmek istedik. Çocukların hoşuna gidebilecek figürler tasarlamayı amaçladık. Çünkü bu figürler çocuklara mutluluk ve umut veriyor. Ünitemiz çok sıcak ve samimi fakat izole bir ortam. Çocuklar sosyal hayattan uzak kalıyor. Uzun süre kapalı alana maruz kalıyorlar. Bu yüzden ister istemez sıkıcı bir alan oluşuyor. Biz de çocukların iyileşme sürecine katkıda bulunmak istedik. Onlara olumlu mesaj veren resimler çizildi. Hemşirelerimiz organize etti ve 1-2 gün içerisinde hızlıca tamamladık. Ünitemiz çok aktif ve oldukça steril bir ortam. Dolayısıyla daha hızlı hareket etmemiz gerekti. Emeği geçen sanatçı arkadaşlarımıza da teşekkür ediyorum. El birliği ile güzel bir iş ortaya çıktı” dedi.
"Bilim ve sanatın bir arada oluşu bizi heyecanlandırdı"
“Hayata geçirdiğimiz proje bizler için çok kıymetli” diyen OMÜ Çocuk KİT Sorumlu Hemşiresi Seher Yıldırım, “Çocuk Kök Hücre Nakil Servisimizde yaptığımız bu iyileştirici çevre düzenlemesinin önemi, bilimi esas alması ve hemşireler tarafından gerçekleştirilen bakım temelli bir uygulama olmasından kaynaklanıyor. Bu hemşirelik uygulaması hizmet içi eğitim konusu belirleme ile başladı. Daha önceki eğitimlerimde hemşirelik kuramları ile tanışmıştım ve kuramların hemşirelik uygulaması için değerli olduğuna inanıyordum. Ekibimizin öncülüğünde Watson Kuramı’nda yer alan çevre düzenlemesinden hareketle servisimizde bir resim çalışması fikri ortaya çıktı. Hemşirelik bilgisinin kullanımı, bilim ve sanatın bir arada oluşu bizi heyecanlandırdı. Böylelikle resim çalışması süreci başladı. Emeği geçen öğrencilerimize, ekibimize teşekkür ediyorum" şeklinde konuştu.
"Duvarlara vurulan her fırça darbesinin bir anlamı var"
Çocukların hemşirelik bakımını iyileştirici olarak güçlendirmek için bu uygulamayı gerçekleştirdiklerini söyleyen Çocuk KİT Hemşiresi Elif Kalın da şunları söyledi:
"Jean Watson, bakım bilimi için iyileştirici süreçleri öne sürüyor. Bunlar 10 ‘Caritas’ süreciyle ortaya konulmuş. Ben ekip içi eğitimler sırasında sekizinci Caritas süreci olan ‘İyileştirici Çevre Düzenlemesi’ için duvarları sanatsal çalışmalarla düzenleyebileceğimizi önerdik. Öncelikle ‘Cochrane’, ‘Web of Science’, ‘Pup Med’ gibi bilimsel veri tabanlarından sanat ve iyileşme ile ilgili güncel çalışmaları taradık. Pek çok temanın iyileşme ile ilişkisinin araştırıldığı deneysel çalışmalar, literatürde mevcuttu. Çalışmaların sonuçlarında iyileşme üzerinde en fazla olumlu etkisi olan tema ise ‘Doğa’ olarak iletilmişti. Bu yüzden doğa temalı görseller çizmeye karar verdik. Eş zamanlı olarak Üniversitemizdeki öğrenci topluluklarına ulaştık. Pek çok öğrenci topluluğu ve akademisyenin olduğu kocaman bir sanat ekibimiz oldu. İlk gün herkes için oldukça duyguluydu. Sanatçılar resim yaparken hasta odalarında tedavi gören çocukları düşündüklerini ifade etti. Öğrenciler için de oldukça faklı bir deneyimdi. Sanatçılar, iyileşmeyi umut eden bir çocuğun gözlerinin değdiği beyaz bir duvara ruhlarından renkler katıp hayat verdiler. Sanatçıların ve hemşirelerin ortak amacı çocuklar için ‘umudu korumak’ idi. Gerçekten hepimiz bu duygu ve birliktelikle çalıştık. Duvarlara vurulan her fırça darbesinin bir anlamı vardı. Sanatçıların o odalarda hissettiği her şey çok kıymetliydi."
"Prof. Dr. Jean Watson, ‘Türkiye’deki hemşirelerden şifa dolu bir ortam’ örneği olarak uygulamamızı paylaştı"
Çalışmayı çok kısa bir süre içerisinde tamamladıklarını dile getiren doktora öğrencisi Hemşire Kalın ise “Projemiz bittikten sonra daha önce nakil olan çocuklar ziyaretimize geldiler, çok heyecanlandılar. Nakil olmak üzere 3 yaşında bir çocuğu servisimize kabul ettik, resimlerden renkleri ve şekilleri öğrendi, onlarla oyun oynadı. Çocuklarımızı bu şekilde görmek bizi de çok mutlu etti. Aynı zamanda çalışanların olumlu dönüşleri oldu ve yeni öneriler ortaya çıktı. Sürecin görsellerini ve hikâyemizi mail olarak Prof. Dr. Jean Watson ile paylaştım. Sürecimizi ilgiyle karşıladı. Watson’s Caring Science Institute (WCSI) ağlarında ‘Türkiye’deki hemşirelerden şifa dolu bir ortam’ örneği olarak uygulamamızı paylaştı. Olumlu dönüşler ekibin ilgisini ve motivasyonunu daha da yükseltti. Bu ilk adım Watson’un ‘Caritas’ süreçlerini yeni projelerde uygulamaya devam edecek olan ekibimiz için umut verici oldu" ifadelerini kullandı.
